Akwapedia - słownik



SŁOWNIK  AKWARYSTYCZNYCH  POJĘĆ  
I  DEFINICJI
(żródło informacji pochodzi z Wikipedi)



A
Amoniak, NH3 - nieorganiczny związek chemiczny azotu i wodoru. W naturze powstaje jako produkt rozkładu, gnicia substancji organicznych (białek), głównie z resztek pokarmów i odchodów. Jest bardzo szkodliwy. Rozpuszczony w wodzie toksyczny dla ryb, krewetek i innych zwierząt wodnych. Dzięki bakteriom nitryfikacyjnym jest utleniany do azotynów NO2.

Asymilacja - pobieranie z zewnątrz, przyswajanie i przemiana prostych substancji chemicznych na składniki potrzebne do funkcjonowania własnego organizmu. To podstawowy proces obiegu materii i energii w przyrodzie. Rośliny samożywne pobierając ze środowiska np tlen, wodór, azot, węgiel czy fosfor, przetwarzają je w procesach biochemicznych (np fotosynteza, biosynteza białek) na tłuszcze, węglowodany czy też białka. Przetworzone substancje wykorzystują do budowy komórek i tkanek lub magazynują je jako substancje zapasowe.

Azotany, NO3nieorganiczny związek chemiczny azotu i tlenu. W naturze powstaje głownie w trakcie procesu nitryfikacji jako produkt końcowy w przemianie amoniaku w azotyny a finalnie w azotany. Rozpuszczony w wodzie w stężeniu powyżej 50 mg/l jest szkodliwy dla ryb, krewetek i innych zwierząt wodnych. Stanowi pożywienie dla roślin akwariowych i w mniejszym stopniu glonów. Dzięki bakteriom denitryfikacyjnym zostaje przekształcony do wolnego azotu atmosferycznego.

Azotyny, NO2 - nieorganiczny związek chemiczny azotu i tlenu. W naturze powstaje głownie w trakcie procesu nitryfikacji jako produkt pośredni w przemianie amoniaku w azotany. Jest bardzo szkodliwy dla ryb, krewetek i innych zwierząt wodnych już przy stężeniu powyżej 1 mg/l. Dzięki bakteriom nitryfikacyjnym jest utleniany do azotanów NO3.

B
Bakterie denitryfikacyjne, Bakterie beztlenowe, Anaeroby - uczestniczą w "Cyklu azotowym" redukując azotany do azotynów a następnie do azotu atmosferycznego, który zostaje uwolniony do atmosfery. Bakterie denitryfikacyjne to: Bacillus, Paracoccus, Pseudomonas, Thiobacillus, Alcaligenes. 

Bakterie nitryfikacyjne, Bakterie tlenowe, Aeroby - uczestniczą w "Cyklu azotowym" utleniając amoniak (NH3) do azotynów (NO2) w I etapie i następnie w II etapie do azotanów (NO3). Bakterie odpowiedzialne za I etap to Nitrozobakterie: Nitrosococcus, Nitrosolbus, Nitrosomonas, a za II etap to Nitrobakterie: Nitrococcus, Nitrobacter, Nitrospira.

Bakterioplankton - mikroskopijne drobnoustroje zawieszone w wodzie biorące udział w rozkładzie martwej materii organicznej.

Biochemia - nauka zajmująca się badaniem składu chemicznego i właściwościami substancji w organizmach żywych oraz zachodzących w nich procesach życiowych.

Brunatnice - to glony wielokomórkowe charakteryzujące się dużą rozpiętością rozmiarów od bardzo małych do nawet 60 m okazów. Rośnie w wodach słodkich i słonych np Morsztyn. Przytwierdzają się do podłoża przy pomocy przylg lub chwytników. Mają barwę od brunatnej, poprzez różne odcienie brunatnego do oliwkowego. 
W akwarium niepożądane gdyż w formie nalotu porastają szyby i liście roślin.


C
Chlorofil - organiczny związek chemiczny występujący w roślinach, glonach i bakteriach fotosyntetyzujących (sinice) nadający im charakterystyczny kolor zielony. Najczęściej występuje w liściach. Jest miejscem w którym zachodzi proces fotosyntezy.

Chloroplast - ciałko zieleni, zawierające chlorofile pochłaniające energię słoneczną potrzebną do fotosyntezy. W nich zachodzi przemiana dwutlenku węgla i wody z wykorzystaniem energii słonecznej w cukry i tlen.


D
Detrytus - drobnoszczątkowa, martwa materia organiczna z martwymi szczątkami roślin
i zwierząt wraz z ich odchodami oraz opadłe liście drzew, znajdująca się na dnie zbiorników wodnych. Jest źródłem pożywienia rureczników (tubifex), larw ochotki, chruścików oraz ślimaków i małży.

Dezynfekcja wody - niszczenie mikroorganizmów chorobotwórczych lub ich form przetrwalnikowych metodami chemicznymi lub fizycznymi.

Diaspory - części roślin tj: zarodniki, nasiona, rozmnóżki służące do rozmnażania się.

DNA - kwas dezoksyrybonukleinowy. Znajduje się w jądrze żywej komórki stanowiąc materiał genetyczny decydujący o rodzaju, wyglądzie, postaci i nawykach naturalnych istoty żywej.

Dysymilacja - przeciwne do asymilacji procesy biochemiczne i fizjologiczne polegające na rozkładzie związków organicznych i wydalenie poza organizm produktów przemiany materii np dwutlenku węgla (CO2).
Podczas procesu dysymilacji uwalniana jest też energia.

E
Endemit - rzadko spotykany gatunek, unikatowy dla danego miejsca albo regionu, występujący na ograniczonym obszerze, nigdzie indziej niewystępujący naturalnie.

Epifit - porośle, roślina rosnąca na innej roślinie, ale zwykle nie prowadząca pasożytniczego trybu życia.  
Korzysta z innego gatunku jako podpory a odżywia się najczęściej samodzielnie pobierając składniki pokarmowe i wodę z powietrza i niesionych przez nie pyłów i osadów.
Epifitami są niektóre paprocie, storczyki, mchy, glony i porosty.

F
Fauna - ogół gatunków zwierząt występujących na danym obszarze lub w środowisku np fauna lasu, fauna wodna.

Fenotyp - zespół cech charakterystycznych dla danego organizmu dzięki czemu da się go przypisać do danej grupy osobników podobnych do siebie pod względem budowy, kształtu, zachowania oraz warunków życia.

Fitoplankton - plankton stworzony z mikroskopijnych organizmów roślinnych takich jak: sinice, zielenice, okrzemki, eugleny, bruzdnice i kryptomonady. Stanowi bazę pokarmową zooplanktonu w tym skorupiaków filtrujących oraz ryb i mięczaków.

Flora - ogół gatunków roślin występujących na danym obszarze lub w środowisku np flora Polski, flora wodna.

Fotosynteza - sposób odżywiania się organizmów w którym zachodzi przemiana dwutlenku węgla i wody z wykorzystaniem energii słonecznej w cukry i tlen.

G
Glony - sztucznie wyodrębniona grupa składająca się z samożywnych organizmów żyjących w środowisku wodnym, które nie są ze sobą spokrewnione. Występują one jako organizmy jedno lub wielokomórkowe. Do glonów zaliczamy: sinice, zielenice, brunatnice, okrzemki. Rozmnażają się bezpłciowo poprzez podział komórek lub plechy, przez zarodniki oraz płciowo przez gamety. Glony choć bardzo pożyteczne to nie są pożądane w akwarystyce. Porastają rośliny i inne elementy wyposażenia akwarium, powodują zakwity wody oraz zapychają filtry utrudniając przepływ wody.


K
Karotenoidy - grupa organicznych związków chemicznych, barwniki roślinne żółty, czerwony, różowy i pomarańczowy. Karotenoidy należą do naturalnych przeciwutleniaczy. Zawierają witaminę A. Występują w zielonych częściach roślin w owocach i w kwiatach. Najbogatszymi źródłami karotenoidów są: marchewka, dynia, jarmuż, szpinak oraz brokół. 

Krasnorosty - gromada wyspecjalizowanych glonów, głównie wielokomórkowych żyjąca 
w wodach słodkich i słonych.  W akwarystyce nie są pożądane gdyż porastają rośliny i inne elementy wystroju akwarium. Mają formę brunatno-czerwonawych nitek lub pędzelków.


L
Lignit - odmiana węgla brunatnego o zmienionej ale bardzo dobrze zachowanej strukturze węgla. W akwarystyce lignit stosowany jest jako ozdoba go której można przymocować wiele roślin np Microsorium. Zakwasza wode.


M
Małżoraczki - gromada drobnych (0,5-5 mm) skorupiaków żyjących w strefach przydennych wód słodkich i słonych. Odżywiają się detrytusem, szczątkami roślinnymi i zwierzęcymi, glonami np. okrzemkami. Wchodzą w skład pożywienia ryb.

Metabolizm - czyli przemiana materii to proces przemian chemicznych i energetycznych zachodzących w żywych organizmach. Jest wspomagana przez enzymy. Metabolizm w roślinach składa się z dwóch przeciwstawnych procesów: asymilacji i dysymilacji.


N
NH3, Amoniaknieorganiczny związek chemiczny azotu i wodoru. W naturze powstaje jako produkt rozkładu, gnicia substancji organicznych (białek). Jest bardzo szkodliwy. Rozpuszczony w wodzie toksyczny dla ryb, krewetek i innych zwierząt wodnych. Dzięki bakteriom nitryfikacyjnym jest utleniany do azotynów NO2.

NO2, Azotyny - nieorganiczny związek chemiczny azotu i tlenu. W naturze powstaje głownie w trakcie procesu nitryfikacji jako produkt pośredni w przemianie amoniaku w azotany. Jest bardzo szkodliwy dla ryb, krewetek i innych zwierząt wodnych już przy stężeniu powyżej 1 mg/l. Dzięki bakteriom nitryfikacyjnym jest utleniany do azotanów NO3.

NO3, Azotany - nieorganiczny związek chemiczny azotu i tlenu. W naturze powstaje głownie w trakcie procesu nitryfikacji jako produkt końcowy w przemianie amoniaku w azotyny a finalnie w azotany. Rozpuszczony w wodzie w stężeniu powyżej 50 mg/l jest szkodliwy dla ryb, krewetek i innych zwierząt wodnych. Stanowi pożywienie dla roślin akwariowych i w mniejszym stopniu glonów. Dzięki bakteriom denitryfikacyjnym zostaje przekształcony do wolnego azotu atmosferycznego.


O
Okrzemki - drobne jednokomórkowe glony barwy brunatnożółtawej zamieszkujące wody słodkie i słone całego świata. Okrzemki wchodzą w skład fitoplanktonu stanowiąc pokarm wodnych zwierząt. W akwarystyce niezbyt pożądane. Mogą powodować zakwity wody oraz 
osadzać się na skrzelach młodego narybku co prowadzi do jego śmierci.

Orzęski - typ mikroskopijnych pierwotniaków (65–150 µm) żyjących w wodach słodkich 
i słonych, wilgotnych glebach oraz mchach. Odżywiają się mikroorganizmami znacznie mniejszymi od siebie, w tym bakteriami. Do orzęsków zaliczamy: pantofelki, trąbiki i wirczyki.

P
Patogeny - organizmy chorobotwórcze wywołujące choroby u swojego żywiciela np wirusy, bakterie, grzyby.

Pierwotniaki - drobne, mikroskopijne organizmy żywe zaliczane do królestwa zwierząt żyjących w wodzie. Pierwotniaki są samodzielnymi organizmami spełniającymi wszystkie funkcje życiowe. Do pierwotniaków zaliczamy np: Euglene i pantofelki.

Plankton - zespół organizmów żywych unoszących się w wodzie. Dzieli się na plankton zwierzęcy, roślinny i bakteryjny. Plankton stanowi pożywienie wielu zwierząt wodnych.

Polip - forma morfologiczna parzydełkowców. Ma postać tuby, cylindrycznie wydłużonego worka. Żyje pojedynczo lub w koloniach. Może się poruszać za pomocą ramion i stopy. 


S
Sinice (Cyjanobakterie) - gromada samożywnych bakterii dawniej uznawanych za glony. Powodują niebezpieczne dla ludzi i zwierząt zakwity wód powierzchniowych. W akwarystyce niezbyt pożądane gdyż tworząc zielonkawe galaretowate plechy porastające powierzchnię dna i roślin. Powodują niedobory azotu. Wchodzą w skład fitoplanktonu.

Symbioza - naturalne współżycie dwóch lub więcej organizmów należących do odrębnych gatunków z którego każdy odnosi korzyści. Główną więzią łączącą symbiontów jest pokarm, obrona, przemieszczanie się.


W
Widłonogi - typ małych (0,5-2 mm) skorupiaków słodko i słonowodnych, będących częścią zooplanktonu. Żywią się fitoplanktonem i pierwotniakami. Przedstawicielem widłonogów jest np. Oczlik (Cyclops)

Woda, H2O - tlenek wodoru, który jest jednym z najszerzej rozpowszechnionych związków chemicznych w przyrodzie. Woda na ziemi to przede wszystkim oceany, morza, rzeki, jeziora i inne sztuczne zbiorniki oraz lodowce. Jest podstawą funkcjonowania organizmów żywych.

Wrotki - typ małych (50-2000 µm) przeźroczystych zwierząt bezkręgowych żyjących w wodzie, wilgotnych mchach, glebie, kielichach roślin i na torfowiskach. Żywią się martwą materią organiczną, bakteriami, glonami i pierwotniakami.

Z
Zielenice - gromada jedno lub wielokomórkowych glonów występujących w słodkich jak 
i słonych wodach. Wchodzą w skład fitoplanktonu. Przedstawicielem zielenic jest Gałęzatka stanowiąca ozdobę każdego akwarium. Inne typy zielenic nie są pożądane w akwarium gdyż porastają szyby, osprzęt oraz liście wolnorosnących roślin tworząc na nich jasnozielone grudki lub nitki o różnej długości. 

Zooplankton - plankton stworzony z organizmów zwierzęcych takich jak: pierwotniaki, wrotki, skorupiaki, osłonice i larwy owadów. Stanowi bazę pokarmową ryb planktonożernych oraz narybku większości ryb słodkowodnych.

Komentarze